Jak działa system prawny: hierarchia aktów prawnych i zasady interpretacji prawa
W dzisiejszych czasach większość działań, jakie wykonujemy, podlega różnym aktom prawnym. Co to oznacza i jak działa system prawny? W poniższym artykule omówione zostaną najważniejsze aspekty prawa: hierarchia aktów prawnych oraz zasady interpretacji prawa.
HIERARCHIA AKTÓW PRAWNYCH
- Konstytucja
Najważniejszym akt prawny w Polsce jest konstytucja. To na jej podstawie tworzone są inne akty prawne. Konstytucja określa strukturę władz państwowych, a także prawa i wolności obywateli.
- Ustawa
Ustawa to akty prawne, które są tworzone przez parlament. Mają one moc obowiązującą na terenie całego kraju. W związku z tym, są one wyższym aktem prawnym od rozporządzeń, które wydawane są przez organy wykonawcze.
- Rozporządzenie
Rozporządzenia to akty prawne wydawane przez organy administracji publicznej, takie jak ministrów, prezydentów miast czy gmin. Mają one jednak niższą rangę niż ustawy.
- Akt normatywny niższego rzędu
Do aktów normatywnych niższego rzędu zalicza się m.in. akty prawne wydawane przez organy samorządu terytorialnego czy decyzje administracyjne. Są one niższe w hierarchii od rozporządzeń.
ZASADY INTERPRETACJI PRAWA
- Zasada literacka
Zgodnie z tą zasadą, tekst ustawy powinien zostać zrozumiany w sposób dosłowny. Słowa w nim zawarte mają jednoznaczne znaczenie i nie powinny być interpretowane w sposób umowny.
- Zasada celowości
Zasada ta zakłada, że prawo powinno być interpretowane w sposób, który uwzględnia cel, jaki inspirował ustawodawcę przy tworzeniu danego przepisu.
- Zasada systemowości
Interpretacja prawa powinna uwzględniać cały system prawa, a nie tylko konkretny przepis.
- Zasada racjonalności
Interpretacja prawa powinna prowadzić do rozwiązania jak najbardziej racjonalnego i celowego. Wybór takiego rozwiązania powinien być zgodny z celem, jakim kierował się ustawodawca przy tworzeniu przepisu.
PODSUMOWANIE
System prawny opiera się na hierarchii aktów prawnych oraz zasadach interpretacji prawa. W hierarchii aktów prawnych konstytucja zajmuje najwyższe miejsce, a akty normatywne niższego rzędu – najniższe. Zasady interpretacji prawa to zasady literacka, celowości, systemowości oraz racjonalności. Warto pamiętać, że znajomość prawa jest ważna nie tylko dla prawników, ale dla każdej osoby, która chce uniknąć nieporozumień i konsekwencji wynikających z naruszenia prawa.
Najnowsze komentarze